Authors

Milieumelancholie

Wat doet dat met je, alle kommer en kwel die de media ons onder de paraplu ‘klimaatverandering’ voorschotelen? Wat is nou eigenlijk jouw invloed op een stijgende zeespiegel en klimaatmigratie? Hoe ga je om met wat ook wel het einde van de mensheid wordt genoemd? Ieder voor zich en God voor ons allen? Moet je alles opgeven wat je ooit hebt gekend – vlees, spullen, vliegen? Of dansen op de vulkaan, we gaan er allemaal toch al aan?

Bakjes en zakjes

“Ik eet zo’n vijf dagen per week veganistisch, trek liever een extra trui aan dan dat ik de verwarming aanzet en leef sinds een maand zo goed als zero waste.” Vriendin T. (29) vond haar eigen manier. Ze heeft een nieuwe liefde. En laat die nou in Finland wonen. Eén keer per maand pakt een van hen het vliegtuig, zodat ze elkaar een lang weekend kunnen zien. “En vliegen is dan weer het ergste wat je het milieu kunt aandoen.” Dus is T. druk aan het compenseren geslagen: weinig tot geen dierlijke producten, de verwarming lager of uit, elke zaterdag met eigen bakjes en zakjes naar de markt, verpakkingloos shoppen voor een week. “En ’s avonds lees ik een boek in plaats van dat ik Net ix kijk. Zo’n televisie kost toch ook weer stroom.”

[...]

Klimaatpsycholoog Renee Lertzman ziet het anders. In haar boek Environmental melancholia stelt ze dat we massaal lijden aan milieumelancholie. Het grote verschil tussen haar theorie en die van vele andere wetenschappers, is dat zij stelt dat het merendeel van ons wel degelijk om het klimaat geeft en er ook veel over nadenkt. Maar de gevoelens van enorm verlies en verstoring die gepaard gaan met al het klimaat- nieuws, zijn zo overweldigend dat we ze geen plaats kunnen geven. Het gevolg: klimaatmelancholie – “een innemende, primitieve vorm van rouw die aan de basis ligt van het nietsdoen als reactie op ecologische achteruitgang.” De verontrustende gevoelens zijn volgens haar alle reden tot ontkenning – een veelal onbewust proces. Over tot de orde van de dag en je vol overgave richten op dingen die je wel kunt behappen. “We reageren niet rationeel op angst, verlies en vermeende dreiging», schrijft ze. Als het aankomt op klimaatcommunicatie moeten we daarom af van het idee «dat mensen hun gedrag veranderen puur op basis van feiten, informatie en data.”

[...]

Dore van Duivenbode (schrijver/journalist) en Bart van der Zande (ondernemer) voelden eenzelfde onvrede bij al het zware klimaatnieuws. Met een groep vrienden uit verschillende disciplines startten zij daarom de campagne Dus Wat Gaan Wij Doen, die draait op een mentaliteit van ‘niet lullen maar poetsen’. Belangrijk onderdeel van de campagne was een eendaags festival, dat razendsnel uitverkocht raakte. Bart vertelt: “Wat wij vooral hebben gedaan, is laten zien dat klimaatactie onder de radar al heel erg mainstream is. Nu wordt het in de media nog heel gepolariseerd geschetst: aan de ene kant heb je de heavy eco’s, aan de andere kant de groep die helemaal niks doet. Zo zie ik dat niet. Ik heb ook vrienden die hardcore barbecueboys zijn, en nu heel bewust aan het minderen zijn met vlees. In m’n familie zie ik het gebeuren... Het is er echt al wel.”

Verschenen in Marie Claire mei 2019. PDF beschikbaar op aanvraag.

The Insect Problem

The Insect Problem

Schatgraven in de afvalbak

Schatgraven in de afvalbak