Kieswijzer voor een betere wereld

[…]

BELEID
Verschillende media bogen zich de afgelopen maanden over de verkiezingsprogramma’s en kwamen unaniem tot de conclusie dat de politiek schouder aan schouder naar links verschuift. In 2021 kan je daarmee niet meer tegen het klimaat stemmen – je stemt in meerdere of mindere mate maar altijd vóór het klimaat. Alle partijen prediken klimaatbeleid. De VVD traditioneel minder dan GroenLinks, en D66 dan weer iets meer dan het CDA. Je wil het groenste jongetje of meisje van de klas stemmen? Dan moet je bij GroenLinks, D66 en Partij voor de Dieren (PvdD) zijn. Groen- Links wil bijvoorbeeld de uitstoot van broeikasgassen het verst naar beneden brengen – in 2030 een reductie van 60 procent in vergelijking met 1990. D66, Partij van de Arbeid (PvdA) en ChristenUnie gaan voor 55 procent. De VVD vindt de huidige ambitie van 49 procent nog steeds voldoende. We moeten trouwens niet denken dat de VVD sympathiseert met geitenwollensokkenklimaatactivisten; de partij waarborgt het zakelijke karakter door resoluut te schrijven ‘klimaatbeleid is geen ideologie’. Klimaatbeleid is voor de VVD nodig om economische groei mogelijk te blijven maken.

DE VERVUILER BETAALT
Toch is het een groot verschil met de vorige verkiezingen, toen de VVD klimaatbeleid nog iets vond voor op Europees niveau. Nederlandse 79 bedrijven zouden anders internationaal op achterstand worden gezet. Inmiddels mogen die bedrijven best een beetje bloeden voor het klimaat; alle partijen zijn het erover eens dat niet ‘de gewone burger’ de klimaatrekening betaalt, maar het vervuilende bedrijfsleven. VVD: ‘Daarbij moeten vervuilende industrieën meer betalen voor de uitstoot van broeikasgassen en worden middeninkomens en het mkb zo veel mogelijk ontzien.’ Lees: een CO2-heffing. GroenLinks en PvdD zeggen daar als enige nadrukkelijk bij dat de luchtvaart haar voorkeurspositie verliest en ook stevig belasting gaat betalen. PvdD beoogt een ‘progressieve vlieg- belasting’: ‘Hoe vaker je vliegt, hoe hoger de belasting per ticket.’

Dit gaat ook over jou: de kilometerheffing is populair en de gesubsidieerde dure elektrische auto is voor alle partijen een doorn in het oog. Want dat is toch niet eerlijk, dat rijkelui een zak geld toe krijgen en jan modaal het volle pond betaalt voor z’n Volkswagen Polo terwijl hij ook best zo’n Tesla wil rijden. Betalen voor gebruik en niet voor bezit, lijkt het nieuwe normaal te worden – ongeacht op wie je stemt.

DE GROOTSTE HORDE: GROENE ENERGIE
Een CO2-heffing is een mooi begin, maar gaat de wereld niet redden. Daarvoor moet de manier waarop we energie opwekken op de schop. Marco Visscher, auteur van De energietransitie is nog niet enthousiast over de plannen van de groene partijen. ‘De partijen die het hoogste woord voeren over klimaat, zoals GroenLinks en D66, hoor je vooral over windmolens en zonnepanelen,’ zegt hij. Maar wat doe je dan als de zon niet schijnt en de wind niet waait? ‘In de praktijk zijn we dan aangewezen op fossiele-energiecentrales die je een tandje bij of af kunt stellen.’ Er wordt naarstig gezocht naar alternatieven. Biomassa – dat voornamelijk bestaat uit elders op de wereld omgehakte bomen – mag inmiddels niet meer duurzaam heten en verliest snel aan populariteit.

De ogen zijn op kernenergie gericht. Eng? Begrijpelijk, als dat beelden oproept van Hiroshima en Tsjernobyl. Maar voorstanders benadrukken dat de kans op zulke rampen miniem is, terwijl de voordelen gigantisch zijn; geen uitstoot, nauwelijks afval (maar: het weinige afval dat kernenergie geeft is wel nog duizenden jaren radioactief), en een stuk betrouwbaarder en beter schaalbaar dan alternatieven die van het weer afhankelijk zijn. (Check hierover model en ‘kernenergie-influencer’ Isabelle Boemeke eens.) ‘Het duurt lang om een kerncentrale operationeel te krijgen,’ zegt Visscher, ‘maar als hij staat, kun je centrales op kolen of gas daadwerkelijk sluiten. Dat is iets wat je met wind- en zonne-energie niet bereikt, al bouw je de hele kust vol windmolenparken.’ De VVD zegt volmondig ja tegen kerncentrales en belooft daarbij overheidssubsidie. Ook het CDA en D66 flirten met kernenergie. GroenLinks en PvdD zijn fel tegen, ze vinden de bouw te duur en te lang duren, en zitten niet te wachten op het radioactieve afval.

LEKKER BLIJVEN WANDELEN
Iedereen en z’n tante werd tijdens corona vogelaar. Bij gebrek aan horeca hebben we met z’n allen flink wat kilometers gewandeld op de hei, in de bossen en aan de kust. Stappentellers draaiden ook tijdens nachtelijke bosraves vrolijk mee. En zo leidde de pandemie tot een welverdiende herwaardering van onze natuur. Hoognodig ook, als je hoort dat de Nederlandse natuur te lijden heeft onder droogte, een stikstofcrisis en wat al te enthousiast gebruik van pesticiden, om maar wat te noemen. Het concept ‘natuurgebieden uitbreiden en verbinden’ is het nieuwe zwart. Bomen aanplanten wil iedereen van Denk tot VVD. Die laatste doet dat trouwens wel alleen binnen al bestaande natuurge- bieden. Voor het echte werk moet je bij GroenLinks (‘100.000 hectare nieuwe natuur’) en D66 (‘tot 2025 50.000 hectare extra beschermde natuur en 160.000 hectare tot 2040’) zijn.

[…]

Verschenen in Elle, maart 2021.